Η Μοντεσσοριανή παιδαγωγική μέθοδος είναι μια ολιστική, ισορροπημένη προσέγγιση, που βοηθά την φυσική, συναισθηματική, διανοητική και ηθική εξέλιξη του ατόμου. Δεν αποσκοπεί μόνο στην παροχή γνώσεων, αλλά στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ικανής να διαχειριστεί τα όμορφα και τα άσχημα συμβάντα της ζωής. Πιο συγκεκριμένα:
- Ζώντας σε μια μικρή κοινωνία του δίνεται η ευκαιρία να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες που αποτελούν την βάση ενός πολίτη με πρωτοβουλία, υπευθυνότητα και ανεξαρτησία.
- Οι μεικτές ηλικίες δημιουργούν την μικρογραφία μια πραγματικής κοινωνίας συνύπαρξης, που τα μέλη της έχουν ισάξιο ρόλο. Όλοι έχουν περάσει από τη θέση του μικρότερου και όλοι θα περάσουν από τη θέση του μεγάλου.Τα μικρότερα παιδιά πασχίζουν να κατακτήσουν δεξιότητες εμπνεόμενα από τα μεγαλύτερα, που γίνονται μέντορες και πρότυπά τους. Τα μεγαλύτερα παιδιά, από την άλλη, αποκτούν αυτοπεποίθηση με την επιβεβαίωση των κατακτήσεων τους , τις οποίες και μοιράζονται με τα μικρότερα μαθαίνοντας έτσι την αλληλεγγύη.
- Η παραμονή για τρία ή και τέσσερα χρόνια στην ίδια τάξη επιτρέπει το ξεδίπλωμα της προσωπικότητάς του. Να δημιουργήσει ρίζες ασφάλειας και φτερά αυτοπεποίθησης και ανεξαρτησίας. Ακόμη, καλλιεργεί το έδαφος για σύνδεση με βαθιές και ουσιαστικές ρίζες μεταξύ παιδιών και παιδαγωγών.
- Η γνώση κατακτάται από το ίδιο το παιδί, μέσα από μια διαδικασία που του χαρίζει εσωτερική ικανοποίηση και το ανταμείβει με τη γνώση αυτή καθαυτή!
- Δεν υπάρχουν έπαινοι και βραβεία κι έτσι ο ανταγωνισμός αποδυναμώνεται και καταντά ανούσιος. Κίνητρο της μάθησης γίνεται η διαδικασία και η γνώση, ενώ κίνητρο της συνεργασίας είναι η χαρά της προσφοράς και της επιβεβαίωση των ήδη κατακτημένων γνώσεων.
- Το παιδί αποκτά πειθαρχία που προέρχεται από το ίδιο και είναι αληθινή γιατί δεν επιβάλλεται από εξωτερικούς παράγοντες όπως η επιβράβευση ή η τιμωρία .
- Ενθαρρύνεται η ελευθερία επιλογής δραστηριότητας. Το παιδί επιλέγει με τι θα ασχοληθεί ανάλογα με τις εσωτερικές του ανάγκες, τα ενδιαφέροντά του . Η μοντεσσοριανή φιλοσοφία δείχνει εμπιστοσύνη στο παιδί και το παιδί εμπιστοσύνη στον εαυτό του και τις επιλογές του.
- Κάθε παιδί δουλεύει στον δικό του ρυθμό. Οι «γρήγοροι» δεν μένουν πίσω και ο «αργοί» δεν πιέζονται. Υπάρχει δυνατότητα για εργασία σε ομάδες ή ατομικά.
- Η μοντεσσοριανή μέθοδος εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Επειδή στοχεύει στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, δεν επηρεάζεται από τον τόπο, τη χρονική περίοδο και την κουλτούρα.
